U Srbiji su danas 5. juna, povodom Svetskog dana zaštite životne sredine organizovane brojne aktivnosti i manifestacije kojima se građanima skreće pažnja na rastuću potrebu očuvanja zdravog životnog prostora svakog pojedinca.

Tim povodom Centar za ekologiju i održivi razvoj CEKOR ukazuje da iako su po emisijama ekvivalenta ugljendioksida države bivše Jugoslavije na globalnom nivou minimalne, postoji rastući problem zbog činjenice da građani naše regije po glavi stanovnika spadaju među najveće zagađivače. Ovo se posebno odnosi na Srbiju koja je među 10 država u svetu po emisijama ugljendioksida po glavi stanovnika.

 

Srbija je 1990. godine emitovala oko 80 miliona tona CO2 ekvivalenta dok je 2010. dostigla oko 85-89 miliona tona sa energetikom koja emituje oko 70%, a poljoprivreda i saobraćaj značajan deo preostalih emisija. Iz ovih podataka je jasno da je najveći izazov redukcija emisija u energetici. U tom smislu je EU odlučila dekarbonisati energetski sektor do 2050. godine, odnosno već do 2030. redukovati za 40% emisije iz energetike. Do tada je cilj i da se najmanje 27% energije proizvodi iz obnovljivih izvora energije.

Događaji poslednjih nekoliko nedelja su pokazali i da se regulaciji voda u našoj regiji pristupa pogrešno i nesistemski. Naša regija  zapravo nema problem sa viškom voda nego sa njenim manjkom, što se najbolje vidi kroz velike štete od suša koje se dešavaju svake godine zbog značajnog smanjenja podzemnih voda, drastično smanjenje voda u rekama, posebno u planinskim krajevima. Višedecenijska nebriga i urbanistički haos su doveli do toga da je ogroman broj kuća i čitava područja građena na hidrološki neprilagođenim područjima, te su značajni infrastrukturni, stambeni i industrijski objekti građeni u koritima odnosno plavnim područjima reka čime je prirodni tok voda onemogućen.

Proces pridruživanja EU će usmeriti razvoj Srbije i regije u pravcu održive regulacije i zaštite voda, omogućiće povećanje područja pod zaštićenim biološkim celinama i značajnog povećanja količine energije iz obnovljivih izvora. Međutim, postoji opasnost od liberalizacije energetskog sektora, jer je i u EU oko 150 miliona građana pod rizikom ili u stanju energetskog siromaštva. U Srbiji je praktično 100% stanovništva energetski siromašno, jer daleko više od 10% ukupnih prihoda domaćinstava trošimo na grejanje, struju, saobraćaj i snabdevanje vodom - što je definicija pojave nazvane energetsko siromaštvo.

Na kraju valja podsetiti i na reči evropskog komesara za zaštitu životne sredine Janeza Potočnika koji je izjavio da nam je apsolutno potrebno lobiranje u sferi zaštite životne sredine: "Potrebne su nam nevladine organizacije i individualci koji će preneti direktne akcije na ulice. Potrebne su nam kampanje koje podižu svest ljudi, peticije, protesti. Stari način bavljenja i pristupanja ekologiji i njenim problemima nije više dovoljan. Da bismo uspeli, moramo da pristupimo problemu na novi način, moramo težiti obuzdavanju moći biznisa i Vlade, njihovim usmeravanjem u ispravnom pravcu."

Preuzmite dokument: Saopštenje za javnost - Svetski dan zaštite životne sredine

 

Nataša Đereg

direktor

 

Subotica, 5.6.2014.